W samym tytule dwa trudne słowa, to co będzie dalej? Z pewnością tylko gorzej. I być może jeszcze dużo tekstu - o zgrozo? Wiem, w dzisiejszych czasach coraz bardziej przeraża każde trudne słowo i tekst większy niż kilka zdań. Ale obiecuję, że tym razem będzie krótko. I bez zbędnych mądrych wyrazów.
Amonity to podgromada wymarłych głowonogów, które występują w skałach pochodzenia morskiego, z okresu od dewonu do końca kredy. Inaczej mówiąc, są to bardzo stare żyjątka o najczęściej spiralnych muszlach. W Polsce obficie występują w wielu miejscach, np. na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, w kredach koło Lublina czy w Górach Świętokrzyskich. Autorem nazwy jest Pliniusz Starszy, rzymski mędrzec z I w n.e.
Można je znaleźć także w Nepalu, w Himalajach. Nazywa się je tam saligramami (saligrama, śaligrama, eng. shaligram, shila). Najbardziej znane są odmiany czarne występujące w rejonie rzeki Kali Gandaki, słynącej z tego, że płynie w najgłębszej dolinie świata, pomiędzy ośmiotysięcznikami - Annapurną i Dhaulagiri.
Przywiozłem onegdaj z tamtego rejonu piękne okazy, prezentowane na zdjęciach. Warto zwrócić uwagę na okaz w kształcie kuli (fot. 1 i 2), który składa się z trzech rozbieralnych części (fot. 3). Saligramy z Kali Gandaki to jedna z popularnych pamiątek z Nepalu, które można kupić w wielu miejscach (fot. 6).
Podczas ostatniej bytności w Nepalu znalazłem Saligramy w bardzo ciekawym i niespodziewanym miejscu (fot. 7). Nie tak ładne jak z rejonu Kali Gandki. Za to na wysokości 5000m n.p.m. w rejonie przełęczy Lajing, gdzie znajduje się granica Nepalu z chińskim Tybetem. To jest kolejny dowód, że w tym rejonie miliony lat temu był ocean, a wypiętrzenie Himalajów wyniosło jego dno nawet na tak potężną wysokość.
Nepalskie amonity wg geologów mają 140 - 165 milionów lat. Otoczone są czarnym węglanowym kamieniem (zdarzają się też białe). Saligramy znajdowane w Nepalu i w Indiach mają szczególne znaczenie dla wyznawców hinduizmu. Przyjmują, że są one jednym z wcieleń boga Wisznu.
Podczas pobytu w Nepalu nie zapomniałem o Zakładzie Gleboznawstwa i Teledetekcji Gleb Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i zebrałem porcję próbek (fot 8). Wraz z dokumentacją fotograficzną i niezbędnymi informacjami z miejsc ich pobrania.
Jednym z minerałów charakterystycznych dla Himalajów Nepalu jest czarna sól, choć w praktyce jest bardziej czerwona (fot 9). Nazywa się Kala Namak i używana jest jako przyprawa m.in. w Indiach, Pakistanie oraz w Nepalu (można ją kupić). Uzyskuje się ją także syntetycznie. Za kolor odpowiada siarczek żelaza, jest też siarczek sodu i chlorek sodu, siarczan sodu, wodorosiarczan sodu. I co bardzo ważne, siarkowodór. On odpowiada za zapach zgniłych jaj, potęgowany gdy sól się zamoczy.
Moja pasja geologiczna powoduje, że chodząc po górach przyglądam się skałom, kamieniom. Nie inaczej było w Himalajach. Co można zobaczyć na fotografiach 10-15.
To by było na tyle.
Na zdjęciach: saligramy, próbki ziemi, czarna sól, różne nepalskie fragmenty skał.
Error
