Wzgórze Wielisławka ma dwa wierzchołki o wysokości 372m i 369m. Oferuje nie tylko powulkaniczną cenną pamiątkę. Na szczycie są ruiny rycersko-zbójnickiego zameczku (w późniejszych czasach schroniska). Wydobywano tutaj w przeszłości rudy metali (ze złotem i srebrem wyłącznie). W okolicy można znaleźć minerały z grupy tlenków np. agaty i chalcedony (SiO2 – tlenki krzemu). Wielisławka jest też mekką poszukiwaczy skarbów. Ponoć w sztolniach pod górą ukryto różne kosztowności, wywiezione z Wrocławia przed najazdem Armii Czerwonej. Inna legenda głosi, że na szczycie znajdował się prasłowiański ośrodek kultu.
U podnóża Wielisławki, w pobliżu rzeki Kaczawy, od strony Sędziszowej znajduje się nieczynny kamieniołom. Odkrył on powulkaniczną pamiątkę. Można tutaj dojechać samochodem osobowym, przy czym ostatnie kilkaset metrów to szutrowa wąska droga. Pod koniec paleozoiku działał w tym miejscu wulkan (ok. 250-300 mln lat temu).
Najczęściej mówi się, że to kamieniołom porfiru, ale będąc bardziej precyzyjnym występująca tutaj skała to ryolit. Czymże ona jest? Kwaśną wylewną skałą, przypominającą granit. Klasyczny porfir możemy oglądać np. w sąsiednim Nowym Kościele, gdzie występują piękne geody z agatami czy kwarcami. Ryolit bogaty jest w minerały z grupy krzemianów, choćby w skalenie ale też w kwarc należący do tlenków. Ma odcień jasny, w Wielisławce czerwonawy, brązowawy, zielonawy.
A co jest tutaj tak wyjątkowego? Dlaczego ów stary kamieniołom jest pomnikiem przyrody nieożywionej? Ponieważ ryolit tworzy słupy, jakby piszczałki organów. Rzadkim zjawiskiem jest, by kwaśna skała przybrała taką formę – ciosu termicznego. Szerzej o tym zjawisku pisałem w poprzednim artykule: „Wulkaniczny Diablak koło Złotoryi – nawet diabeł go nie znajdzie”. Słupy w Wielisławce są cztero-pięciokątne o średnicy 20-30cm. Powstały gdy lawa (magma) zastygała w kominie wulkanicznym. Należą do kompleksu permskich skał zwanych czerwonym spągowcem. Powulkaniczna Wielisławka stanowi część Krainy Wygasłych Wulkanów.
Na szczyt Wielisławki możemy wejść stromą ścieżką poprowadzoną przy kamieniołomie (od strony zadaszonych ławek z miejscem na ognisko i grillem). Albo łagodniej, ruszając w prawo leśną ścieżką, ok. 200m przed kamieniołomem (jadąc szutrową drogą od centrum Sędziszowej). Teren kiedyś został przyzwoicie zagospodarowany turystycznie, stworzono ścieżkę przyrodniczą. Niestety brak regularnej konserwacji skutkuje, że nie wszystkie elementy są w dobrym stanie. Widać zniszczenia choćby na szczycie. Może za sprawą ludzkiej ręki, a może przyrody. Silne wiatry nie są obce tym terenom. To typowa bolączka w Polsce – czyli marnowanie pieniędzy. Wpierw inwestuje się, najczęściej pochodzące z Unii Europejskiej, środki w zagospodarowanie turystyczne. Wydając setki czy miliony złotych. Lecz później się o to nie dba. Brak bieżącego utrzymania inwestycji powoduje, że często po kilku latach nic z tych prac i pieniędzy nie ma. Poza resztkami wyglądającymi jak śmietnik. Na Wielisławce tak źle jeszcze nie jest, ale wszystko zmierza w tym kierunku. Ciekawe czemu nikt w naszym kraju nie odpowiada za marnowanie publicznych pieniędzy?
Z Wielisławki rozciąga się ładna panorama. Widać między innymi pobliską Ostrzycę 501m, Okole 714 lub 718m w Górach Kaczawskich, przy dobrej pogodzie także Karkonosze ze Śnieżką.
Wzgórze Wielisławka znajduje się we wsi Sędziszowa w gminie Świerzawa, w powiecie złotoryjskim. Na Pogórzu Kaczawskim, zwanym w tej części Złotoryjskim. Wznosi się nad rzeką Kaczawa. Oprócz Organów Wielisławskich i Wielisławki, w okolicy jest zespół zamkowy z wieżą mieszkalną, ruiny kościoła św. Katarzyny, młyn wodno-elektryczny, czy romański kościół w Świerzawie (z II poł XIIIw.).
Na zdjęciach: Organy Wielisławskie, wzgórze Wielisławka i romański kościół w Świerzawie.
Error
