Artykuły

Przewodniki Turystyczne

Polskie DOLOMITY - Wielki Kanion Bytomski i Wielki Kanion Tarnogórski (trasa na weekend)

Kanion Bytomski

Cel naszej podróży znajduje się na pograniczu Bytomia i Tarnowskich Gór i jest bardzo dobrze skomunikowany. Obok przebiega Droga Krajowa nr 11 a niedaleko znajduje się węzeł „Bytom” na autostradzie A1. Gdy już dojedziemy do bytomskiej dzielnicy Stroszek, na głównym skrzyżowaniu z ulicy Strzelców Bytomskich (część DK 11) należy skręcić w ulicę W. Łokietka. Kilometr dalej za torami wąskotorówki skręcamy w prawo w ul. Blachówka. Na jej końcu znajduje się wejście do interesującego nas rezerwatu Segiet oraz tablica informacyjna. A jeżeli kawałek wcześniej skręcimy w prawo na drogę zbudowaną z betonowych płyt to dotrzemy do ośrodka narciarskiego Dolomity Sportowa Dolina. Oba miejsca nadają się świetnie za punkt startu na naszą wycieczkę. Z Katowic jak i z lotniska w Pyrzowicach jest do pokonania zaledwie ok. 22 kilometry. Z centrum Bytomia i Tarnowskich Gór odpowiednio 8 i 6 kilometrów.

Możemy skorzystać również z komunikacji publicznej. Tramwajów od strony Bytomia: nr 19 z Katowic przez Chorzów i nr 18 z Rudy Śląskiej-Chebzie. Wysiąść należy na ostatnim przystanku: Stroszek Zajezdnia, skąd pieszo około 1000 metrów. Jeśli nie tramwajem to autobusem nr 158 (Tarnowskie Góry – Zabrze-Rokitnica) i 167 (Bytom-Dworzec – Bytom-Miechowice). Właściwym przystankiem będzie Sucha Góra-Blachówka, skąd kilkaset metrów w interesujący nas teren. Można też wysiąść przy DK 11 na przystanku Sucha Góra Dolomity (autobus nr 19 Bytom – Tarnowskie Góry i 158), położonym w sąsiedztwie kamieniołomu dolomitu „Bobrowniki” lub na przystanku Stroszek Osiedle (autobus 820 Katowic - Chorzów - Bytom - Tarnowskie Góry), skąd około 1500 metrów piechotą do bytomskiego kanionu.

Na naszą wycieczkę potrzebować będziemy wygodne buty. Idealnie by chroniły kostkę, ale nie jest to niezbędne. Musimy się też liczyć, że w pokopalnianych wyrobiskach ubrudzimy sobie trochę ubranie, zwłaszcza po opadach atmosferycznych. Większość trasy można pokonać rowerem.

Jeżeli ktoś jest przyzwyczajony do opinii o jedynie przemysłowym charakterze najbardziej zurbanizowanej części Górnego Śląska, to po tej eskapadzie wyzbędzie się wszelkich stereotypów. Dolomitowe pograniczne Bytomia i Tarnowskich Gór oferuje niezwykły krajobraz skalno-górski. Potwierdza to funkcjonowanie tutaj wyciągów narciarskich. Jak dodamy do tego namiastkę „puszczy”, to uświadomimy sobie, że w przemysłowym sercu Polski dysponujemy miejscem niezwykle atrakcyjnym pod względem przyrodniczo-turystycznym w skali całego kraju.

Kopalnia Dolomitu „Blachówka”

Taka jest poprawna nazwa „Wielkiego Kanionu Bytomskiego” położonego w Blachówce, która stanowi fragment dzielnicy Bytomia – Suchej Góry. Kopalnia od 1856 roku do lat 70-tych XX w. wydobywała metodą odkrywkową rudy metali ciężkich, a potem skałę dolomitową. Wydobycie wstrzymano ze względu na sąsiedni rezerwat Segiet, co jak na tamte czasy było wydarzeniem niezwykłym. Obecnie sam kamieniołom również objęty jest ochroną i stanowi tzw. stanowisko dokumentacyjne „Blachówka” a cały ten teren objęty jest programem ochrony przyrody NATURA 2000 wdrożonym przez Unię Europejską. bytom (1)Używanie wyrazu „kanion” wynika ze kształtu kamieniołomu. Wąski z opadającymi pionowymi skalnymi ścianami. Najbardziej spektakularny widok obejmuje zachodnie skalne zbocza dochodzące do 60-ciu metrów wysokości. Jego dnem prowadzi ścieżka. Już na początku natrafiamy na niewielki urokliwy staw, za którym po lewej stronie w dolomitowym zboczu widać otwór prowadzący do starej sztolni. Jest zakratowana i niedostępna dla zwiedzających. Stanowi fragment systemu podziemi tarnogórsko-bytomskich o długości ponad 300 kilometrów, co czyni to miejsce unikatowym na skalę światową.

Do tego w korytarzach żyje jedna z największych w Europie populacji nietoperzy. Naliczono 10 gatunków, m.in. nocka dużego i gacka brunatnego, a liczebność podczas zimowania według różnych źródeł wynosi od ponad 6 do ponad 10 tys. osobników. Sztolnie te należą do starej pruskiej Królewskiej Kopalni Srebra i Ołowiu „Fryderyk”. Należy pamiętać jednak, że kruszce wydobywano tutaj już w XII wieku.

Za wejściem do sztolni możemy podziwiać najwyższe skalne ściany „Bytomskiego Wielkiego Kanionu”. Używane są one także do wspinaczki skalnej mimo kruchości skały. Po prawej stronie nad ścieżką możemy nawet zobaczyć ubezpieczone drogi wspinaczkowe z ich nazwami i wyceną trudności, np. Kruche Paluszki. Przy czym wspinaczka skalna wymaga posiadania specjalistycznych umiejętności i sprzętu. Po około pięciuset metrach dochodzimy do dolomitowej ściany zamykającej kamieniołom, by tą samą drogą wrócić do jego wylotu

W tym czasie możemy się przyjrzeć dolomitowi, czyli skale osadowej w kolorze ochry. Półkom skalnym porośniętym roślinami ciepłolubnymi i niewielkimi drzewami. Jak również niewielkim piargom jakie utworzyły się u podnóża w wyniku spadających odłamków skały. To wszystko w otoczeniu zagajnika jaki porasta dno utworzonej ludzką ręką doliny.

Oprócz eksploracji dolnych fragmentów wyrobiska, warto mu się przyjrzeć z góry. Istnieje co najmniej kilka efektownych punktów widokowych, z każdej ze stron. Należy przy tym zachować odpowiednią ostrożność. Albowiem, tak jak na dole musimy uważać na osypujące się fragmenty dolomitu, tak stojąc na skraju nad przepaścią uważajmy, by nie spaść w dół. Wokół nie brakuje ścieżek i starych dróg transportowych, a w sąsiedztwie głównego kamieniołomu od strony Tarnowskich Gór znajduje się inny, mniejszy. Również nieczynny. Ściany skalne dochodzą w nim do 20 metrów, okresowo istnieje też mały staw.

Kopalnia Dolomitu „Bobrowniki”

bytomZakończyła swoją działalność tak jak sąsiadka w Blachówce. W większości położona jest na terenie Bobrownik, dzielnicy Tarnowskich Gór, stąd nazywana czasami „Wielkim Kanionem Tarnogórskim”. Choć go nie przypomina. Jest to największy kamieniołom w tym rejonie, widoczny z DK nr 11. Długi na około 700 m, szeroki na niecałe 500 m. Kopalnia funkcjonowała w tym miejscu prawie sto lat, ostatecznie zakończyła wydobycie w 1998r. Potężnych rozmiarów dno kamieniołomu kryje kilka stawów różnej wielkości, niektóre okresowe, oraz porasta je młodnik. Najbardziej efektowne ściany skalne dochodzące do 50m, choć niektórzy twierdzą, że do 60m, znajdują się od strony Bytomia, wspomnianej drogi krajowej oraz naprzeciwko niej od strony zabytkowej linii wąskotorówki. Wozi ona w sezonie letnim pasażerów z Bytomia przez Tarnowskie Góry nad zalew Chechło-Nakło w Miasteczku Śląskim (więcej inf. na www.sgkw.eu). Ta najstarsza wąskotorowa kolej w Europie ma ponad 150-letnią historię. Zatrzymuje się m.in. na przystanku w Blachówce i niedaleko tarnogórskiej Zabytkowej Kopalni Rud Srebronośnych i Skansenu Maszyn Parowych.

Od „kanionu” w Blachówce do „kanionu” w Bobrownikach dojdziemy w około 10 minut. Najdogodniejsze zejście jest od strony Tarnowskich Gór, ale istnieje również od strony Bytomia. Wyrobisko nie jest jeszcze całkowicie zarośnięte, dlatego stosunkowo łatwo tutaj znaleźć minerały, zwłaszcza kryształy kalcytu i barytu.

W sąsiedztwie kamieniołomu znajduje się Hałda Popłuczkowa zwana też „Czerwoną Skałą”. Od koloru jaki miejscami przybiera za sprawą występujących w niej minerałów zawierających żelazo. Objęta jest ochroną jako Park Kulturowy i stanowi dobry punkt widokowy (wysokość do 17 metrów). Wykorzystywana była jako umocnienia obronne w czasie II Wojny Światowej, zachowały się betonowe stanowiska ogniowe.

Rezerwat przyrody Segiet

Przylega do kamieniołomu „Blachówka” od strony Bytomia. Położony jest w szczytowych partiach Srebrnej Góry (346m n.p.m.), jednego z wyższych wzniesień Garbu Tarnogórskiego. Rezerwat utworzony w 1953 roku obejmuje las 150-letnich buków oraz obszar dawnych wyrobisk, sięgających czasów średniowiecznych gwarków (tak się wtedy nazywało górników) wydobywających galenę srebronośną. Do dzisiaj można odnaleźć powstałe w wyniku działalności górniczej kilkumetrowe leje (tzw. „warpie” lub „worpie”) i zapadliska. Na terenie rezerwatu i w jego okolicach znajdziemy kilka niedużych stawów. Można spotkać tu dziki, sarny, kuny. Żmiję zygzakowatą, zaskrońca, jaszczurkę zwinkę, ropuchę szarą czy puszczyka. Z roślin rośnie tu dziewięćsił bezłodygowy, wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, fiołek wonny, konwalia majowa, storczyki, a pod koniec wiosny pyszne poziomki. Liczne ścieżki i dróżki jakie tu znajdziemy, stanowią idealne miejsce do spacerów i wycieczek rowerowych. Najbardziej malownicza jest szeroka ścieżka biegnąca przez środek „Lasu Segieckiego”, która rozpoczyna się na końcu ul. Blachówka, o której była już mowa na początku.

Dolomity – ośrodek narciarski

bytom (2)U wylotu kamieniołomu „Blachówka” i w sąsiedztwie rezerwatu Segiet znajduje się ośrodek rekreacyjny Dolomity Sportowa Dolina, funkcjonujący od 2002 roku. Jego główną atrakcją jest około dwustumetrowa szeroka trasa narciarska i dwa wyciągi talerzykowe. Idealne miejsce do nauki jazdy na nartach czy snowboardzie. Bardziej zaawansowani też spędzą tu miło godzinę lub dwie. Ponadto znajdziemy tutaj restaurację z przyjemnym ogrodem na świeżym powietrzu oraz pensjonat i mini zoo. Czasami są organizowane imprezy jak koncerty czy zjazdy pojazdów militarnych.

Na koniec warto wspomnieć jeszcze o jednym miejscu. Jeżeli nasza podróż biegnie od strony Bytomia warto zatrzymać się w połowie drogi pomiędzy centrum miasta a bytomskim „kanionem”. Mianowicie przy ulicy Strzelców Bytomskich 98 (DK11) ma swoją siedzibę Galeria Motoryzacji i Techniki posiadająca ciekawą ekspozycję zabytkowych samochodów i motocykli (czynna pon.-pt. 10:00-18:00, www.ckp.bytom.pl). Jest ona systematycznie wzbogacana o nowe pojazdy, zarówno zabytkowe, jak i charakteryzujące się innymi walorami.

Artykuł ukazał się w jednym z wydań Gazety Wyborczej. O Bytomiu można przeczytać między innymi również: TUTAJ.

Na zdjęciach w poniższej galerii: minerał o nazwie kalcyt, rezerwat Segiet, kamieniołom Blachówka, mały kamieniołom pomiędzy Blachówką a Bobrownikami, oznaczenie drogi wspinaczkowej w kamieniołomie Blachówka, pasieki przy rezerwacie Segiet.


Znajdź mnie

Reklama

Wydarzenia

Brak wydarzeń

nationalgeographic-box.jpg
redbull-225x150.jpg
tokfm-box.jpg
tvn24bis-225x150.jpg

Reklama

Image
Klauzula informacyjna RODO © 2024 Grzegorz Gawlik. All Rights Reserved.Projekt NRG Studio
stopka_plecak.png

Search